Podstawową metodą wykrywania czerniaka pozostaje oglądanie skóry, jednak rozpoznanie wczesnych jego postaci nastręcza klinicystom dużej trudności. Dużym ułatwieniem w postawieniu trafnej diagnozy jest badanie wideodermotoskopowe, dające możliwość rejestracji i analizy obrazu skóry na nośniku cyfrowym a przez to monitorowania ewentualnej ewolucji zmiany skórnej. Umożliwia diagnozę o wysokiej czułości i swoistości obniża liczbę niepotrzebnie usuwanych znamion oraz daje lekarzowi i pacjentowi komfort psychologiczny.
Diagnostyka zmian barwnikowych opiera się na:
- wywiadzie rodzinnym (przypadki zachorowania na czerniaka w rodzinie lub czerniak w wywiadzie u osoby badanej, zachorowania na inne nowotwory)
- wywiadzie dotyczącym badanej zmiany skórnej
- badaniu palpacyjnym skóry i okolicznych węzłów chłonnych
- badaniu wideodermatoskopowym
- chirurgicznym usunięciu zmiany – w przypadku wątpliwości diagnostycznych lub rozpoznaniu czerniaka
Każda zmiana skórna podejrzana o przemianę złośliwa powinna być usunięta w całości (excisional biopsy) i poddana badaniu mikroskopowemu.
Podstawowym leczeniem czerniaka jest leczenie chirurgiczne.